Straw, the dried stalks of rice plants left after harvesting rice grains, serves various purposes in Vietnamese agriculture. Originating from rice, straw is abundant across the country’s provinces and regions.
Rơm là phần thân cây khô của cây lúa sau khi đã thu hoạch phần hạt gạo, phần rơm này thường được sử dụng làm phần “phân xanh” hay thức ăn cho các loại gia súc, động vật nuôi ăn cỏ. Với “xuất thân” từ lúa, rơm có ở hầu hết khắp các tỉnh thành đến đất nước Việt Nam.
Initially, straw presents as slender, greenish stalks of young rice plants. As the rice matures, these stalks firm up, transitioning from deep green to a golden hue at ripening. They are closely attached to thin, narrow leaves, measuring about 2-2.5 cm in width and 50-100 cm in length.
Phần rơm khi nguyên bản chính là phần thân lúa, từ những ngọn mạ non xanh mỏng manh, những cây lúa phát triển dần, thân lúa bắt đầu cứng cáp hơn chuyển dần từ xanh đậm và ngả vàng khi lúa chín. Thân lúa gắn liền với phần lá mỏng, hẹp khoảng 2-2,5 cm và dài 50 –100 cm.
Harvest seasons vary due to geographical features. For instance, in the Red River Delta, two main cropping seasons occur: spring and winter crops. In the Southeast region, there are three main seasons: winter-spring, summer-autumn, and an additional cropping season. Consequently, Vietnam experiences various rice harvesting seasons, typically culminating in November or December, coinciding with the straw harvest.
Tuỳ thuộc vào từng vùng đồng bằng, vụ mùa thu hoạch lúa cũng có sự thay đổi khác nhau, chẳng hạn như Đồng bằng sông Hồng gồm có hai vụ lúa chính: vụ lúa chiêm xuân (bắt đầu gieo từ cuối tháng 10, đầu tháng 11 và thu hoạch vào cuối tháng 5 năm sau) và vụ lúa mùa (bắt đầu gieo từ cuối tháng 5 và được thu hoạch và giữa tháng 11) hay Đông Nam Bộ với 3 vụ chính: đông xuân, hè thu và vụ mùa… Nhờ vào địa hình, vị trí mà ở Việt Nam có nhiều vụ mùa lúa đa dạng, phổ biến nhất có vụ thu hoạch vào tháng 11, 12 âm lịch hàng năm. Vụ mùa thu hoạch lúa cũng đồng nghĩa với việc thu hoạch rơm.
After rice grains are separated, the golden fields yield straw, chaff, and husks. The warm, fragrant straw retains the aroma of ripe rice and a hint of moisture. Usually, it’s bundled or stacked neatly for storage. During sunny days, it’s spread out along field paths to dry under the radiant sun, gradually turning from golden yellow to light brown with long, fragmented fibers.
Trên những cánh đồng lúa vàng ươm, lúa sau khi được gặt sạch thu hoạch phần gạo trắng ngần sẽ còn lại phần rơm, rạ và vỏ trấu. Phần rơm “nóng hổi” khi được tách ra vẫn còn thơm mùi lúa chín và chút ẩm, chúng thường được xếp gọn thành từng cuộn hay ụ rơm để ủ. Thông thường sau mỗi vụ thu hoạch sẽ có một người phụ trách nhiệm vụ cào rơm, phơi rơm. Những ngày nắng vàng hoe, trên những con đường dọc lối ra đồng ruộng, người ta thường phơi rơm dưới cái nắng chang để rơm chóng khô, rơm cũng từ màu vàng tươi mới ngả dần sang màu vàng nâu nhạt với các sợi dài và mảnh vụn. Sau khi được phơi đủ nắng, rơm được chất thành từng ụ lớn hoặc cuộn thành những cuộn tròn, khi cần sử dụng chúng sẽ được rút ra từ nắm nhỏ. Bề mặt của rơm thường mịn màng và láng bóng nhưng mang kết cấu khô, xơ và trở nên dai hơn vì mất đi lượng nước trong thân.
Once dried, it’s bundled into large stacks or cylindrical bales, ready for use. While seldom consumed, the aroma of straw pervades rural households throughout the year, evoking memories of playful adventures among large straw bales and cozy winter fires fueled by straw.
Mùi rơm gắn bó gần như quanh năm với mỗi hộ dân ở làng quê. Rơm hiếm khi được ăn nhưng mùi hương của rơm lại có sự đặc biệt, còn thoang thoáng chút hương lúa sót lại nhưng đượm mùi nắng “khen khét”, bạn có thể tưởng tượng ra mùi hương với một sự kết hợp ấm áp của hương gỗ nhẹ, mùi cỏ khô. Đối với những đứa trẻ từ vùng quê, mùi hương của rơm còn lan toả vào tận kí ức bởi những ụ rơm to là nơi nô đùa thuở bé, những bếp củi ngày đông được làm ấm nồng bởi rơm, những trưa hè đạp xe nặng trĩu vì rơm, rực nắng trải dài trên con đường tới trường. Không gian làng quê được gắn chặt với hình ảnh của cọng rơm, của hương vị rơm rạ như thế, không thể tách rời.
At Nén, we’ve captured the essence of straw by extracting its rich aroma. Clean, finely ground straw serves as the primary ingredient in crafting “Second Home,” featured in Sto:ry Menu #5: Days of 22.
Tại Nén, để lưu giữ và tái hiện được mùi hương đặc biệt ấy, chúng tôi đã sử dụng phần rơm được làm sạch, xay nhỏ và lấy phần nước cốt chứa đựng hương thơm nồng nàn ấy. Rơm là nguyên liệu chính để tạo ra món “Second Home” của Sto:ry Menu #5: Days of 22.
SUMMARY / TÓM TẮT
SEASONALITY / Tính thời vụ
Vietnam boasts a diverse range of rice harvesting seasons, with the most prevalent occurring in the 11th and 12th lunar months each year.
Việt Nam có nhiều vụ mùa lúa đa dạng, phổ biến nhất có vụ thu hoạch vào tháng 11, 12 âm lịch hàng năm. Vụ mùa thu hoạch lúa cũng đồng nghĩa với việc thu hoạch rơm.
COLOR / Màu sắc
Transitioning from deep green to golden brown.
Từ vàng tươi chuyển sang vàng nâu.
CHARACTERISTICS / Đặc điểm
- Size and structure: Dried straw, with its long fibers, is stacked or rolled into bales, maintaining a smooth surface while its fibrous structure becomes more resilient with moisture loss.
- Aroma and flavor: Though seldom consumed, straw exudes a unique aroma, reminiscent of wheat with a touch of sun-warmed grass, creating a harmonious blend of subtle woodiness and dried grass essence.
Đặc điểm về kích thước, kết cấu: Rơm là các sợi dài và mảnh vụn. Sau khi được phơi đủ nắng, rơm được chất thành từng ụ lớn hoặc cuộn thành những cuộn tròn, khi cần sử dụng chúng sẽ được rút ra từ nắm nhỏ. Bề mặt của rơm thường mịn màng và láng bóng nhưng mang kết cấu khô, xơ và trở nên dai hơn vì mất đi lượng nước trong thân.
Mùi, vị: Rơm hiếm khi được ăn nhưng mùi hương của rơm lại có sự đặc biệt, còn thoang thoáng chút hương lúa sót lại nhưng đượm mùi nắng “khen khét”, bạn có thể tưởng tượng ra mùi hương với một sự kết hợp ấm áp của hương gỗ nhẹ, mùi cỏ khô.
